Een burn-out heeft een lichamelijke basis, geen psychische
Als je te lang en te vaak stress op je bordje krijgt, kan het er langzaam insluipen: een burn-out. Een aantal weken rustig aan doen en in gesprek met een psycholoog doet wonderen, toch? Dit blijkt in de praktijk toch nét iets genuanceerder te liggen. Hoe zit dit precies? En wat zijn belangrijke dingen om rekening mee te houden bij het herstel van burn-out? In dit artikel leggen we het je uit.
Slaap bij burn-out > Een burn-out heeft een lichamelijke basis, geen psyschische
In het kort: Wat is een burn-out?
Een burn-out is het gevolg van een ontregelt stress-systeem. Om dit goed te kunnen begrijpen, is het belangrijk om te weten wat het verschil is tussen stress, overspannenheid en burn-out. Vaak worden deze verschijnselen als één gezien, maar er is toch echt een groot verschil:
Tijdens de eerste 3 fases ben je al bezig met het leeghalen van de energie uit je reservevoorraad. Maar, je bent gelukkig nog wel op tijd om je energieniveau weer op peil te krijgen en een burn-out te voorkomen. Dit kun je doen door voldoende rustmomenten te nemen, extra te slapen en je leefstijl aan te passen. Doe je dit niet, dan begint je lichamelijke stress-systeem langzaam te ontregelen. Dit gebeurt vanaf het eerste kantelpunt (fase 4). Je lichaam pleegt al maanden, misschien zelfs jaren roofbouw op je energiereserves. Om toch die ene taak af te kunnen maken, produceert je lichaam ‘noodenergie’ in de vorm van stresshormonen. Die noodenergie is op zich een handig mechanisme, maar er ligt wel een gevaar op de loer. Want wie langdurig gebruik maakt van deze noodenergie, bouwt ook een schuld op: je lichaam heeft steeds meer en steeds langer de tijd nodig om te herstellen. Doe je dit niet, dan kom je in een situatie terecht waarbij het steeds lastiger wordt om te herstellen en de negatieve spiraal te doorbreken. Om toch te kunnen presteren, blijft je lichaam stresshormonen afgeven, waarbij het roofbouwproces zichzelf gaande houdt. Totdat je lichaam het helemaal begeeft en je zowel geestelijk als fysiek niets meer kan.
Lichamelijke oorzaak
Alhoewel een burn-out vaak wordt gezien als een psychische ziekte, heeft het een lichamelijke basis. Toch wordt er in de hulpverlening alleen maar gefocust op psychisch herstel, door bijvoorbeeld het beter leren aangeven van grenzen. Je kunt je voorstellen dat je ontregelde stress-systeem niet zomaar herstelt als je je grenzen leert aan te geven. Sterker nog, het wordt misschien alleen maar erger. Want als je een burn-out hebt, ben je totaal op. Je hersenen doen het niet meer, je lichaam is ontregeld, je slaapt slecht... Voordat je in gedragstherapie gaat, is het dus essentieel om eerst lichamelijk te helen en je stress-systeem te herstellen.
Burn-out herstel
Tijdens het herstel van een burn-out is het goed om je te realiseren dat alles energie kost, en geen enkele activiteit je energie geeft. Je kan positieve gevoelens krijgen van dingen die je leuk vindt, maar je krijgt er geen energie van. Alleen op de momenten dat je ontspannen bent, kan je lichaam herstellen. Om nog meer roofbouw op je energievoorraad te voorkomen, is het daarom essentieel dat je voldoende rust neemt. Alleen dan is je lichaam in staat om diepe herstelwerkzaamheden uit te voeren. Dit gebeurt vooral tijdens je slaap. Als je te maken hebt met een burn-out, is het daarom raadzaam om lekker veel te slapen.
3 gouden tips voor burn-out herstel
Geef toe aan rust
Je lichaam is toe aan herstel, heel veel herstel. Waarschijnlijk heb je de eerste periode van je burn-out vooral behoefte om alleen maar te rusten en te slapen. Dat is helemaal oké. Geef hier vooral aan toe! Hoe meer je luistert naar je lichaam, hoe sneller je herstelt.
Iedere dag een siësta van 90 minuten of langer
Je zou denken dat die extra slaap je normale slaapritme ontregelt, maar het tegendeel is waar. Als je een burn-out hebt, is slapen het beste wat je voor je lijf kan doen. Probeer daarom ook om dagelijks een siësta te doen, het liefst van 90 minuten of langer.
Neem continu rustmomenten
Als je een burn-out hebt, heb je een hele kleine actieradius. Je doet een boodschapje, en je bent alweer uitgeput. Dit betekent dat je tussen activiteiten door veel rustmomenten moet inbouwen. Doe je dit niet, dan springt je stress-systeem weer aan om jou van noodenergie te voorzien. Het beste is om te stoppen met een activiteit, vóór je moe begint te worden. Probeer bijvoorbeeld ieder uur even een kleine pauze te nemen. Vond je dit artikel interessant? We zijn benieuwd hoe jij hierover denkt!